Më 23 shtator 2015, teksa ishin në Reality Show “Parlamenti”,
që jepet të enjteve nëpër media, Kryeministri i vendit bëri një deklaratë, që në
atë kohë u cilësua si një pjesë e bagazhit të gjërë të batutave dhe anekdotave që
Rama nuk i ka kyrsyer ndonjëherë, por edhe u përdor nga opozita si një kërcënim
i pastër i Edit të qenit Kryeministër. Për kujtesë, opozita në atë kohë, ishte
një stoli protokollare, një kravatë që plotëson veshjen formale, pa ndonjë
funksion domosdoshmërisht utilitar – një lloj spalete simbolike pra, tek
uniforma e një gjenerali, i një ushtrie tashmë të vdekur.
“Nuk keni parë gjë akoma, absolutisht. Ju siguroj për këtë.
Çfarë do të shikoni kaq vite sa do të rrini në opozitë, do të habiteni edhe
vetë.” cit. Edi Rama (Këtu, fq. 15)
Si një mashkull (pothuajse) i ri, i pasur veç në dyshimet e
mia dhe në aspiratat për veten, i mësuar të jetoj në vetminë e botës time ose
në oazet shoqërore (gjithnjë e më të pakta) - apo siç thotë Pessoa “Nuk jam
kurrgja. S'do jem kurrë asgja. S'mundem me dashtë me qenë diçka. Por veç kësaj,
bart në veti andrrat e tanë botës.” - ndonjëherë rri e vras mendjen (dhe ndonjëherë
rri e shkruaj) për shkaqet e fukarallëkut dhe maskarallëkut që (në përgjithësi)
mbizotëron në fushat e ndryshme të jetës shqiptare sot. Varfëria materiale
(ekonomike); mentaliteti; varfëria, vulgu
dhe boshllëku shpirtëror; migrimi dhe emigrimi si kërcënim për atë palo
të ardhme që demek na pret; paranojat e përditshme të konspiracioneve
(faleminderit Xhaxhi Enver për trashëgiminë); ekonomia e tregut, pluralizmi
politik/partiak, demokracia parlamentare – të gjitha të adoptuara me ngut dhe
me gjasë artificiale për kushtet e Shqipërisë; prona private dhe publike etj.
Unë nuk pretendoj të gjej zgjidhje të kësaj krize që na ka
pushtuar. Për këtë, teknikisht duhet të kishte politika të mirëmenduara
afatshkurtër dhe afatgjatë. Mua thjesht më bën çudi se si kaluam nga optimizmi
i 1991 – ku mbizotëronte bindja se "e keqja" ishte diçka sipërfaqësore, si një nga
ato puçrrat me qelb që të del ditën kur ke ndonjë intervistë apo takim të rëndësishëm,
i shëmtuar dmth, por lehtësisht i kurueshëm; dhe pas do të vinte natyrshëm dekomunistizimi i ekonomisë, i politikës dhe i kulturës, e vendi do ta gjente vetvetiu rrugën
drejt prosperitetit dhe mirëqenies, madje edhe pa u munduar shumë njerëzit vetë; pra, si kaluam nga aty, tek ky palo realitet, të një Shqipërie si një shtet relativisht (shumë) të trazuar,
ku kufiri midis të mbarëve dhe të paudhëve shpesh është i padukshëm.
E nisëm mbarë. “Ne, Populli i Shqipërisë, krenarë dhe të
vetëdijshëm për historinë tonë, me përgjegjësi për të ardhmen, me besim te Zoti
dhe/ose te vlera të tjera universale, me vendosmërinë për të ndërtuar një shtet
të së drejtës, demokratik e social, për të garantuar të drejtat dhe liritë
themelore të njeriut, me frymën e tolerancës dhe të bashkëjetesës fetare, me
zotimin për mbrojtjen e dinjitetit dhe të personalitetit njerëzor, si dhe për prosperitetin
e të gjithë kombit, për paqen, mirëqenien, kulturën dhe solidaritetin shoqëror,
me aspiratën shekullore të popullit shqiptar për identitetin dhe bashkimin
kombëtar, me bindjen e thellë se drejtësia, paqja, harmonia dhe bashkëpunimi
ndërmjet kombeve janë ndër vlerat më të larta të njerëzimit,”
Problemi është, që diku, jo vetëm që ngatërruam rrugën, por
kemi ecur edhe shumë anash. Flaka e skandaleve që e ka përfshirë në mënyrë
konstante skenën tonë politike i ka rrënjët – për mendimin tim – te mungesa e
politikave, ideve dhe identitetit politik. Ato janë përballje mes klaneve,
grupimeve apo individëve që nuk kanë asnjë diferencë ideore apo politike. Për
pasojë, i vetmi “as nën mëngë” që përdoret është ajo e moralitetit: Unë jam i
ndershëm, ti je i korruptuar.
Avancimi teknologjik i deritanishëm, ku optimizmi të bënte
gjithnjë ta shihje nga kahu i përfitimit për shoqërinë, u kthye në fakt në një
kërcënim e në një rrezik. Rreziku tanimë real i pranisë së një mikrofoni ose
mikrokamere pas çdo kravate llamburitëse, jake këmishe, tabloje të varur në
mur, ose busti ceremonial të heroit kombëtar e shkatërron mirëbesimin. Pa këtë
mirëbesim, njerëzit nuk janë më njerëz, por aktorë në një skenë teatri, që thonë
në mënyrë të vetëdijshme një skript të parashkruar.
Kur gjysmëperënditë e Rilindjes u hodhën me eufori drejt
pushtimit të universit, shpërtheu një paradoks i tmerrshëm (që ishte mbarsur
shumë vite me parë): çnjerëzimin e njerëzve, ku bën pjesë edhe njeriu, jo më
njeriu konkret dhe individual, por njeriu-masë, ajo qënie e çuditshme ende me
pamje njerëzore, me sy dhe lot, zë dhe emocione, por, në të vërtetë, ingranazh i
një makine anonime e vigane.
Akti i fundmë i zhveshjes, na bëri të kuptojmë se:
- Plotësimi i pakufizuar i të gjitha dëshirave nuk favorizon
mirëqenien, nuk mund të jetë rruga drejt lumturisë ose, madje rruga për përfitimin
e maksimumit të kënaqësisë;
- Ëndrrës për të qenë zotër të pavarur të jetës vetjake i
erdhi fundi, kur filluam të kuptojmë se ishim bërë ingranazhe të makinës
burokratike dhe se mendimet, ndjenjat dhe shijet tona i manipulojnë qeveria,
industria dhe mjetet e informacionit masiv (që ndoshta ndodhen nën kontrollin e
tyre);
- Progresi ekonomik ka patur të bëjë vetëm me një numër të
kufizuar njerëzish të pasur dhe hendeku midis njerëzve të pasur dhe atyre të varfër
sa vjen e zgjerohet gjithnjë e më shumë;
- Vetë progresi teknik ka krijuar rrezikun për mjedisin
rrethues.
Disave, u duket vetja si Camys:
"Pa dyshim, çdo brezi i duket vetja si i përzgjedhuri i
fatit për të rindërtuar botën. Të paktën imi e di se nuk mund ta bëjë një gjë
të tillë. Po detyra e tij është ndoshta më e madhe; qëndron në ndalimin e
shkatërrimit të botës. Trashëgimtar i një historie të kalbur, ku molepsen
revolucione të dështuara, teknika të çmendura, perëndi të vdekura e ideologji
të shteruara; ku pushtetet mediokre, që sot mund të shkatërrojnë gjithçka, nuk
ia dalin të bindin; ku zgjuarsia poshtërohet deri në atë pikë sa vihet në
shërbim të urrejtjes dhe shtypjes".
Të tjerë, si Percy Bysshe Shelley, që në disa vargje profetizonte: "Një popull vdes nga uria, nëpër fushat e lëna djerrë".
Të tjerë, përfunduan Kryeministra.
0 komente:
Post a Comment